Blog

‘Ik hou van de speelsheid en toegankelijkheid van ACT’

ACT‘ACT voelt voor mij meer als een manier van in het leven te staan, dan als een therapie. Ik gun het meer mensen om lichter in het leven te kunnen staan,‘ vertelt Elke Eggens. Elke is (Buiten)psycholoog en gespecialiseerd in ACT, LVB en psychosociale oncologie. Ze is trainer ACT bij opleidingsinstituut MEEK2. Daarnaast richt ze zich met haar praktijk SimpelwegElke op vrouwen die klachten hebben door ziekte of last hebben van burn-out klachten. Eerder werkte ze 14 jaar bij MEE als gedragsdeskundige en coach voor collega’s. Momenteel woont en werkt zij met haar gezin in Singapore.

Acceptance and Commitment Therapie (ACT) is een vorm van gedragstherapie die je kan helpen om op een handige manier om te gaan met je problemen, zodat je hier niet steeds in vastloopt en je je zo kunt blijven bezighouden met de meer waardevolle dingen in je leven. Want problemen en pijn horen bij het leven. Het is eind 20e eeuw ontwikkeld door de Amerikaanse psycholoog Steven Hayes. In Nederland is Gijs Jansen een autoriteit op het gebeid van ACT.

Gelijkwaardigheid en bewustwording

Zo’n acht jaar geleden hoorde Elke voor het eerst over ACT en werd direct nieuwsgierig. Ze volgde verschillende trainingen en haar enthousiasme groeide. Elke vertelt: ‘Eigenlijk volgde ik trainingen om het toe te kunnen passen op cliënten. Gaandeweg kwam ik erachter dat het ook veel deed met mijzelf en mijn eigen persoonlijke ontwikkeling. Nog niet eerder voelde ik mij zo ‘thuis’ bij een stroming in de psychologie. Bij ACT kan ik meer mezelf zijn in het bijzijn van cliënten. Ook hou ik van de speelsheid en toegankelijkheid. Ik ga bewuster om met keuzes. Voor mijzelf heb ik meer helder wat mijn waarden zijn en daar handel ik nu meer uit. En zo kan het dus ‘zomaar’ gebeuren dat je een tijdje in Singapore gaat wonen met je gezin!” (lacht)

Dansen met onderdelen

Elke vervolgt: ‘ACT wordt vaak weergegeven in een hexagram met zes pijlers. Sinds kort gebruiken we een nieuw versimpeld model dat het allemaal wat eenvoudiger samenbrengt in het hoofd, het lijf, en het hart. ACT heeft veel oefeningen die je kunt gebruiken. Het leuke is dat je een oefening kunt toepassen die passend is bij de vraag. Het is een soort dans met de verschillende onderdelen van ACT.’

Kijken naar gedachten

Elke ziet vaak bij het onderdeel defusie, waarbij je met meer afstand naar je eigen gedachten gaat kijken, veel verandering bij mensen. ‘Bij dat onderdeel kom je erachter dat je hoofd ongevraagd zoveel met je aan het praten is en dat is vaak negatief. Als je je daar bewust van bent kun je kiezen of je naar ‘dat stemmetje’ handelt of niet. Een hele fijne (en best een beetje rare) oefening is om dat stemmetje een naam te geven. Als je in een gesprek met een cliënt hoort dat hij/zij iets negatiefs zegt over zichzelf kun je benoemen dat [naam van het stemmetje] weer eens flink bezig is om de boel te verpesten. Dat creëert ruimte. De negatieve gedachten blijven komen maar ze hoeven niet meer zo hard te raken. Daardoor kan iemand bewuster andere keuzes maken.’

LVB en ACT

ACT is ook toepasbaar bij mensen met een licht verstandelijke beperking (LVB) vertelt Elke. ‘Om ACT te doen hoef je de achterliggende theorie niet te begrijpen. Natuurlijk is het wel belangrijk om te bedenken hóe je het brengt. Je hebt zelf een vertaalrol. Er is ook materiaal voor ACT bij kinderen. Daar kun je soms ook onderdelen van gebruiken. ACT is geen vastgeroeste methodiek, dus je kunt spelen met de oefeningen en met je cliënt de oefening op hem of haar afstemmen. Misschien kan ACT wat losjes of zweverig overkomen, maar heerlijk toch dat het wetenschappelijk onderbouwd is en dat bewezen is dat het werkt?’

Inspiratie en reflectie

Elke: ‘Tijdens het programma Krachtiger op je Werk & Thuis!, het online persoonlijk ontwikkeltraject met ACT, gaan we onderzoeken, spelen en ontdekken én we gaan aan de slag met wat voor jou belangrijk is. Het traject is verdeeld over zeven online groepsbijeenkomsten waardoor er voldoende tijd is om onderwerpen te laten bezinken, te oefenen in het dagelijks leven en om vragen te stellen als iets niet lukt. Of juist elkaar te inspireren met wat wel lukt! We gebruiken een werkboek én de ACT Guide App waardoor er tussentijds ook inzet wordt verwacht en contact mogelijk is.’ Het programma Krachtiger op je Werk & Thuis! start op woensdag 24 april. In 7 online groepsbijeenkomsten van 2 uur (verspreid over 4 maanden) ga je aan de slag met de onderdelen van ACT. Klik voor meer informatie hier.

Nu al meer weten over ACT? Gijs Jansen schreef er verschillende boeken over. 

Auteur

  • Patricia van der Put
  • Adviseur en trainer