Met jarenlange ervaring, enthousiasme en liefde voor kennisdeling traint Melissa den Ouden groepen in sociale netwerkversterking. Haar aanpak is mensgericht, interactief en praktisch, waardoor zowel deelnemers als inwoners groeien in zelfvertrouwen en verbinding. Melissa vertelt over het plezier in trainen, samenwerken, vertrouwen en de kracht van sociale netwerkversterking.
Nieuwe uitdaging
‘Trainers gezocht’, las Melissa in een oproep van MEEK2 op Workspace. Vrijwel direct nam ze contact op met Corien Schaerlackens. Melissa vertelt: “Ik gaf al langer verschillende trainingen aan kinderen en volwassenen, zoals Sociale Vaardigheden en Rots & Water. Ook verzorgde ik workshops en lezingen over autisme. Kennis delen in groepen met interactie: dát geeft mij energie. Na een goed gesprek met Corien, waarin werd gekeken naar mijn inhoudelijke kennis, praktijkervaring en ervaring als trainer, startte mijn inwerktraject op maat.” Melissa werd geschoold in het geven van de training Sociale Netwerk Versterking (SNV). Ze liep mee met trainer Herman en gaf samen met anderen de trainingen in Arnhem, Vlaardingen, Rotterdam en in Dordrecht. Binnenkort geeft ze de training zelfstandig.
Ruime ervaring
Melissa werkt al ruim twintig jaar bij de organisatie. Ze begon in 2003 bij de ASVZ (die samenwerkte met MEE) als pedagogisch gezinsbegeleider en ze runde de speel-o-theek. Door wetswijzigingen is ze in 2007 bij MEE in dienst getreden als pedagogische (cliënt)ondersteuner, beheerder van de speel-o-theek, als trainer en bij integrale vroeghulp. Dit laatste doet Melissa nog steeds, nu voor de gemeenten Hardinxveld-Giessendam en Hendrik Ido Ambacht. Ook werkt ze voor kinderen met een risicovolle start (Drechtsteden) en geeft ze trainingen aan volwassen en kinderen. Sinds vorig jaar werkt ze als trainer bij MEEK2. “Het is soms puzzelen in mijn agenda”, zegt Melissa, “maar ik heb uitdaging nodig en ik hou van verschillende dingen doen. Ik word enorm blij van training geven.”
Kracht van kennisdelen
Wat Melissa vooral aantrekt in haar werk als trainer bij MEEK2 is het delen van expertise en de dynamiek in de groep. “In de interactie gebeurt veel. Iedereen neemt zijn kennis en ervaring mee: zijn eigen instrument. Samen vorm je een prachtig orkest. Dat ik dat proces mag begeleiden, is echt genieten. Je leert met en van elkaar. Van deelnemers krijg ik terug dat ze mijn enthousiasme, kunde, energie en openheid waarderen. Dat is fijn om te horen. Net als bij SNV vind ik het belangrijk om oog te hebben voor de ontmoeting en goed naar elkaar te luisteren. Daarnaast maak ik ruimte voor humor en gebruik ik speelse werkvormen, natuurlijk altijd met een serieuze boodschap.”
Duurzaam toekomstplan
“Bij de training sociale netwerkversterking leer je als professional te vertrouwen op het proces van de inwoner”, vervolgt Melissa. “Je bent meer procesbegeleider dan oplosser. Vanuit de krachten en wensen van de inwoner, én samen met de mensen uit het netwerk, volg je de weg naar een duurzaam toekomstplan. Bij SNV zet je tools in, zoals de familiekaart en de gebeurteniskaart, om de inwoner te helpen inzicht te krijgen in zijn sociale relaties en belangrijke levensgebeurtenissen. Deze hulpmiddelen maken het gemakkelijker om steunbronnen te herkennen en relaties te begrijpen. Het helpt concrete stappen te zetten om het netwerk te versterken of te herstellen. Bij SNV staat het stellen van goede vragen centraal. Niet de hulpverlener, maar de ander ontdekt zelf welke mogelijkheden er zijn binnen zijn netwerk. Krachtige vragen helpen mensen om zelf regie te nemen, hun eigen krachten en relaties te (her)ontdekken en vertrouwen op te bouwen in hun omgeving. Zo ontstaat er ruimte voor eigen initiatief en groei. De training is ook een reflectie op je eigen handelen: Welke vragen stel ik? Kan ik echt zonder oordeel luisteren? Op welke manier ben ik professioneel betrokken? Wil ik, goedbedoeld, te snel helpen en overnemen? Wat doet het gedrag van de ander eigenlijk met mij? Van deelnemers krijgen we vaak terug dat de training hun bewustzijn vergroot.”
Relatie en vertrouwen
Voor Melissa is de relatie met de inwoner een belangrijke basis voor goede netwerkversterking. “De kernwaarden zijn mensgerichtheid, veiligheid, samenredzaamheid, verantwoordelijkheid en transparantie. Het is belangrijk om een goede relatie en vertrouwen op te bouwen. Dat zit soms in kleine dingen. Bijvoorbeeld: je zoekt iets uit voor de inwoner, zonder dat af te stemmen. Dat is goedbedoeld, maar kan averechts werken. De kracht van SNV is om het samen te doen; dan is het toekomstplan duurzamer en meer gedragen. Heldere communicatie is daarbij essentieel. We gebruiken bij SNV veel visuele werkvormen, die je bij de inwoner thuis achterlaat. Zij zijn eigenaar. Je ziet dat mensen echt opbloeien bij de visuele werkvormen. Dat is prachtig om te zien.”
Verschillende perspectieven
Een ander belangrijk punt bij communicatie, licht Melissa toe, is het besef dat er vaak geen goed of fout is. Ze gebruikt regelmatig de diamant als metafoor: “Als je die in de zon houdt, zie je een bepaalde kleur. Iemand aan de andere kant ziet een andere kleur. Je kijkt naar hetzelfde, maar ziet toch iets anders. Dat is in de praktijk ook vaak zo. Het gaat er niet om wie gelijk heeft, maar om het gesprek: hoe ziet ieder de situatie? Op momenten dat je denkt dat dingen fout gaan, gaan er óók dingen goed. Als je die laatste in de schijnwerpers zet, werkt dat bekrachtigend. Er zit altijd ergens iets krachtigs, maar soms zien we het over het hoofd. Zeker in de waan van de dag.”
Verrassingen
Weerstand bij professionals komt Melissa ook tegen. “Regelmatig hoor ik: ‘de mensen met wie ik werk hebben geen netwerk.’ Als je daarover in gesprek gaat en deelnemers gaan in de praktijk aan de slag met SNV, blijken er toch belangrijke personen in het netwerk te zitten. Dat is vaak verrassend. Werken met SNV betekent niet dat je je werk anders moet doen, maar dat je juist iets toevoegt aan je rugzak met instrumenten. Je zet het in waar mogelijk, en niet voor iedereen werkt het. Je hebt als professional tijd en ruimte nodig om het proces van de inwoner te volgen, en dat kan soms langer duren dan je vooraf inschat. In die zin wil je dat de organisatie ook ruimte geeft en met open blik en zonder oordeel luistert naar de professional. Daarin is vertrouwen in het proces van de professional nodig, net als bij inwoners.”
Persoonlijke groei
Op dit moment werkt Melissa met andere trainers aan de doorontwikkeling van SNV. De training wordt geactualiseerd en bijgeschaafd, waarbij de feedback van deelnemers wordt meegenomen. Melissa is blij dat ze intern de kans heeft gekregen om bij MEEK2 trainingen te geven. MEEK2 kiest bewust voor trainers uit het werkveld, omdat zij de expertise met de praktijk kunnen verbinden. Melissa gebruikt regelmatig praktijkvoorbeelden van zichzelf. Deelnemers geven aan dit dat heel waardevol is. Het geven van trainingen geeft Melissa veel voldoening: “Ik heb er veel plezier in en het geeft mij energie. Bij mij werkt het eigenlijk net als bij inwoners: geef mij groeiruimte en ik kom meer in mijn kracht. Ik ben blij dat ik gereageerd heb op de oproep van Corien. Dat ik mij mag ontwikkelen bij MEEK2 is heerlijk!”